زمانی که صحبت از ورزش و موفقیت در آن می‌شود، بی شک اولین مسئله ای که به ذهن همه ما می‌رسد تلاش و پشتکار بسیار زیاد همراه با مداومت است. اما یک مسئله دیگر که میتواند بسیار در موفقیت ما در ورزش تاثیرگذار باشد، بحث استعداد است. اگر در یک رشته ورزشی استعداد داشته باشید و آن را دنبال کنید، مسلماً احتمال موفقیت تان در آن رشته نسبت به ورزش هایی که در آن استعداد ندارید بسیار بیشتر خواهد بود.
استعدادیابی ورزشی چیست؟
شاید قبل از اینکه تعریف استعدادیابی ورزشی را بدانید بهتر است کامل بدانید که معنی استعداد چیست تصور کنید شما تمام تلاش خود را می‌کنید که در ورزش به موفقیت برسید اما هر باری که تلاش می‌کنید شکست می‌خورید. مثلاً بارها به کلاس های ورزشی مختلفی رفتید تا در آن ها به موفقیت برسید اما نتوانستید. فوتبال، والیبال، شنا، بسکتبال، بدن سازی و… را امتحان کرده اید اما هر بار دست از پا دراز تر برگشته اید. می‌دانید دلیل این همه شکست چیست؟
همه و همه در یک جمله خلاصه می‌شود: شما استعداد ورزشی خود را به درستی نشناخته اید!
استعداد ورزشی یعنی این که فرد از لحاظ فیزیکی و روانی در یک رشته ورزشی خاص قدرت یادگیری و پیشرفت بیشتری را نسبت به بقیه رشته ها و افراد دیگر داراست.
اگر از همان اول به سراغ استعدادیابی ورزشی می‌رفتید و ابتدا استعداد خود را در ورزش کشف می‌کردید، دیگر لازم نبود کلاس های مختلف را تست کنید تا شاید یکی از آن ها جواب بدهد. اصلاً هدف از استعدادیابی ورزشی این است که بدانیم باید در چه مسیری حرکت کنیم و از کدام مسیر زودتر به موفقیت می‌رسیم. همان طور که اکثر افراد برای انتخاب شغل به سراغ تست استعدادیابی می‌روند و یا برای انتخاب رشته به دنبال راه های مختلف استعدادیابی هستند، برای موفقیت در ورزش هم باید به دنبال استعدادیابی تخصصی رفت.
در ادامه به راه کارهایی اشاره می‌کنیم که بتوانید به استعداد ورزشی خود به بهترین شکل ممکن پی ببرید و یکی از برترین ها در حوزه تخصصی ورزشی خود شوید.
چطور ورزش مورد علاقه خود را پیدا کنیم؟
درست است که برای کشف هر استعدادی باید راه های آن استعداد را استفاده کنیم؛ اما به هر حال استعدادیابی شیوه های مشترکی نیز دارد که هر کدام از آن ها میتواند کمک بسیار زیادی در کشف استعداد ما بکند. به همین دلیل پیشنهاد میکنم برای کشف استعدادهای خود، از تکنیک های چگونه استعداد خود را کشف کنیم کمک بگیرید.
در ادامه به 4 تکنیک فوق العاده و تخصصی اشاره خواهیم کرد که با استفاده از آن ها بدانیم برای استعدادیابی ورزشی چه کنیم و چگونه استعداد ورزشی خود را کشف کنیم؟
1. به شرایط فیزیکی خود توجه کنید
یکی از شاخص های استعدادیابی ورزشی این است که به شرایط فیزیکی و بدنی خود توجه کنید. مسلماً اگر بدنی لاغر اندام دارید نمی‌توانید در رشته بدن سازی به موفقیت چندانی برسید! یا اگر کوتاه قد هستید به هیچ وجه به درد رشته بسکتبال نمی‌خورید!
پس اولین گامی که باید برای استعدادیابی ورزشی بردارید توجه به شرایط فیزیکی خود است. دقت کنید و ببینید که جسمتان مناسب کدام ورزش است و سپس برای موفقیت در آن ورزش تلاش کنید. این اولین گام برای کشف استعداد ورزشی شماست.
2. علاقه خود را بسنجید
شاید برایتان عجیب باشد اما اگر به ورزشی علاقه داشته باشید، در اکثر اوقات در آن استعداد هم دارید! مثلاً اگر دیوانه وار عاشق فوتبال هستید، شانس خودتان را امتحان کنید و تلاش کنید و ببینید آیا در آن استعداد هم دارید؟
چون همان طور که گفتم در اکثر مواقع استعدادها و علایق ما در یک راستا هستند و می‌توانید با کشف یکی از آن ها، به دیگری هم پی ببرید. البته همان طور که گفتم معمولاً این اتفاق پیش می‌آید. ممکن است شما به ورزشی به شدت علاقه مند باشید اما اصلاً در آن استعدادی نداشته باشید. در نتیجه باید تمامی این راه ها را تست کنید و در نهایت استعداد اصلی خود را پیدا کنید.
3. رشته های ورزشی مختلف را بررسی کنید
یکی دیگر از فاکتورهای استعدادیابی ورزشی این است که رشته های مختلف را بررسی کنید. ابتدا همه رشته ها را به خوبی بشناسید و بررسی کنید که آیا برای هر کدام از آن ها ساخته شده اید یا نه؟
در این مرحله می‌توانید به راحتی بسیاری از ورزش ها را کنار بزنید و تعداد آن ها را محدودتر کنید. هر چه تعداد ورزش کمتر، استعدادیابی در آن ها هم راحت تر. مثلاً در همان ابتدا می‌توانید ورزش هایی را که به سن، شرایط فیزیکی، شرایط روحی یا… شما نمی‌خورند را حذف کنید. پس برای استعدادیابی رشته های ورزشی را هم بررسی کنید.
4. از ورزشکاران حرفه ای کمک بگیرید
در مرحله آخر می‌توانید به سراغ افرادی بروید که ورزشکاری حرفه ای هستند و از شما تجربه بیشتری دارند. همان طور که برای گرفتن تصمیم های مهم زندگیتان از افراد متخصص و خیرخواه مشاوره می‌گیرید، در ورزش هم باید از افراد حرفه ای درخواست کمک کنید.
خیلی از افراد هم هستند که می دانند در چه رشته ای استعداد دارند و باید در چه مسیری حرکت کنند، اما انگیزه لازم برای انجام آن را ندارند و مدام می گویند “از شنبه شروع میکنم!” یکی از بهترین راه هایی که می توان این جمله “از شنبه” را از دایره لغات این افراد حذف کرد، افزایش انگیزه است. پیشنهاد می کنم اگر شما هم جز این دسته از افراد هستید، سری هم به مقاله جملات انگیزشی برای ورزشکاران بزنید تا با استفاده از این جملات، انگیزه خود را در بالاترین حد ممکن ببینید.
مراحل استعدادیابی ورزشی
استعدادیابی ورزشی که در برخی از مراکز انجام می شود اغلب دارای 7 مرحله است که مربیان با مشاهده نتایج این مراحل تصمیم می گیرند که هر فردی مناسب چه ورزشی است و باید چه مسیر ورزشی را طی کند.این 7 مرحله عبارتند از:
- تست پزشکی و آزمایش های پاراکیلینیکی
- تست حرکات اصلاحی
- تست پیکر سنجی
- تست آمادگی جسمانی: قدرت، انعطاف، استقامت و…
- تست های روانشناسی
- تست یادگیری حرکتی و مهارتی: سرعت، چابکی، توان، تعادل ، هماهنگی
- تست تکنیکی و تاکتیکی
سن استعدادیابی ورزشی
یکی از مهم ترین دغدغه هایی که برای والدین وجود دارد، بحث استعداد و استعدادیابی است. معمولاً یکی از مهم ترین سوالاتی که آن ها می‌پرسند این است که:
از چه سنی باید استعدادیابی ورزشی کودکان را شروع کنیم؟
در جواب شما باید بگویم که طبق تحقیقات محققان و اندیشمندان، 80 درصد هوش و استعداد افراد، تا قبل از 8 سالگی شکل می گیرد و در سن 6 سالگی فیزیک کودکان به قدری هست که بخواهند به صورت حرفه ای تمرینات ورزشی را شروع کنند. همچنین سن قهرمانی به 14 سال تقلیبل یافته است و برای استعدادیابی ورزشی اگر دیر اقدام شود ممکن است سن قهرمانی فرد بالا برود و در مقابل حریفان کم سن تر نتوانند موفقیت کسب کنند.
ورزش مناسب تیپ شخصیتی
گاهی از مواقع علاقه ما نسبت به یک رشته ورزشی خاص، برگرفته از تیپ شخصیتی ما است. این که چه نوع رشته ورزشی ما را به سمت خود جذب می کند، می تواند از نوع شخصیت ما نشأت گرفته باشد. البته این نکته هم حائز اهمیت است که اگر ما به سمت ورزشی برویم که هم با علاقه و هم با تیپ شخصیتی ما همسان باشد، احتمالا در آن ورزش موفق تر عمل خواهیم کرد. حالا با توجه به تیپ های شخصیتی مختلف ما ورزش های مرتبط با آنها را برای شما ذکر می نماییم:
تیپ شخصیت اجتماعی
اغلب افراد با تیپ شخصیتی اجتماعی علاقه دارند که در ورزش های گروهی و تیمی فعالیت کنند. ورزش هایی مثل والیبال، فوتبال و امثال این ورزش ها می تواند محیط دلپذیر تری برای این افراد باشد.
تیپ شخصیتی درون گرا
افراد درون گرا دارای هوش درون فردی بالایی هستند و اغلب ترجیج می دهند که ورزش های انفرادی را انجام دهند. ورزش در خانه یا دویدن بیرون از خانه به صورت انفرادی می تواند برای این افراد مناسب باشد.
تیپ های شخصیتی حسابگر و منطقی
این نوع شخصیت که در هوش های چندگانه گاردنر با عنوان هوش منطقی ریاضی شناخته می شود به معادلات و حساب و کتاب علاقه زیادی دارند. ورزش های فکری مثل شطرنج و یا تیراندازی که نیاز به محاسبه مسافت و شدت دارد، می تواند برای این افراد جذابیت داشته باشد.
استعدادیابی ورزشی کودکان
تجربه ثابت کرده است که افرادی که از زمان کودکی شروع به فعالیت ورزشی خاصی کرده اند و وارد یک رشته به خصوص شده اند، در سنین بزرگسالی در آن رشته موفق تر عمل کرده اند. بنابراین بسیار مهم است که تلاش کنیم استعداد ورزشی کودکان خود را کشف کنیم و آنها را در مسیر درست ورزشی قرار دهیم تا در آینده بتوانند بهتر عمل کنند.
برای تشخیص استعداد ورزشی کودکان میتوان از روش هایی که در ادامه ذکر مینماییم استفاده نمود:
- کودکان را در معرض انجام رشته های ورزشی مختلف قرار دهید.
- به علاقه و اشتیاق کودک خود دقت کنید.
- ببینید فعالیت های انفرادی را بهتر انجام میدهد یا جمعی؟
- ورزش باید مطابق فیزیک و وضعیت جسمانی کودک باشد.
از کجا بفهمیم در کدام پست فوتبال استعداد داریم
یکی از ورزش های پرطرفدار در جهان امروز، ورزش فوتبال است که در میان کودکان و نوجوانان از محبوبیت خاصی برخوردار است. اما وقتی شما وارد ورزش حرفه ای فوتبال می شوید باید بدانید که کدام پست مناسب شما است و در کدام پست بهتر می توانید عمل کنید. به عنوان مثال برای دروازه بان، قدرت بدنی بالا و استعداد در پرش بسیار با اهمیت است.
- اگر شما قدرت بدنی بالایی دارید و می توانید خوب پرش کنید و همچنین دارای استعداد رهبری هستید،دروازه بانی می تواند برای شما مفید باشد.
- اگر روحیه جنگندگی دارید و می توانید به صورت نفر به نفر به خوبی کار کنید،احتمالا دفاع برای شما مناسب است.
- اگر انعطاف پذیر هستید و از سرعت عمل بالایی برخوردار هستید، هافبک برای شما می تواند برای شما مناسب باشد.
- اگر جنگنده، فرصت طلب و دارای هوشیاری بالایی هستید و می توانید در ثانیه تصمیمات خوبی بگیرید، می توان گفت که برای گل زنی و مهاجم بودن مناسب هستید.
این ها میتواند خلاصه ای از استعدادیابی در ورزش فوتبال باشد ولی برای اینکه دقیق تر بدانید در چه پستی از فوتبال استعداد دارید،باید از متخصصین و مربیان با تجربه در این زمینه استفاده نمایید.
اشتباه بزرگ در استعدادیابی ورزشی
احتمالاً یکی از افکاری که اکنون فکر شما را درگیر کرده این باشد که دیگر آب از سر من گذشته و استعدادیابی به درد من نمی‌خورد! تفکری که اگر در همه جای زندگی آن را داشته باشید، مسلماً رسیدن به موفقیت برایتان همیشه غیر ممکن خواهد بود.
پس شما باید این نکته را در نظر داشته باشید که برای استعدادیابی هیچ وقت دیر نیست. شما در هر زمانی می‌توانید به استعداد خود پی ببرید و در آن به موفقیت برسید. مانند خیلی از افراد موفقی که در سن های بالاتر از 40 سالگی تلاش خود را شروع کرده اند و در نهایت هم به موفقیت رسیده اند.
درست است که هر چه دیرتر اقدام به استعدادیابی ورزشی کنیم شانس و البته میزان موفقیت ما کاهش خواهد یافت. مثلاً دیگر در سن 40 سالگی نمی توانیم با کشف استعداد ورزشی خود برای قهرمانی جهان تلاش کنیم! اما می‌توانیم حداقل برای رضایت و سلامتی خود در ورزشی که در آن استعداد داریم حرکت کنیم. درست است؟
در راستای استعداد ورزشی خود حرکت کنید
راه هایی که اکنون برای شما نام بردیم، برای استعدادیابی ورزشی لازم بود اما به هیچ وجه کافی نبود! طبیعتاً نمی توان با چند راهکار ساده استعداد را که نیاز به چند جنبه مختلف دارد کشف کرد. برای این کار، نیاز است که علایق، ارزش ها، تیپ های شخصیتی و هوش های افراد مورد بررسی قرار بگیرد تا در نهایت رسالت زندگی آن ها کشف شود و بدانند که باید در چه مسیری حرکت کنند. این کار هم طبیعتاً نیاز به تخصص دارد و افراد عادی نمی توانند آن را انجام دهند.