اشتباهات رایج فوتبالیست‌ها

بله فوتبالیست‌ها نیز همانند بقیه افراد مجاز به اشتباه کردن هستند، البته اگر این سوال را از سرمربی یا هوادارن دوآتشه‌ی تیم بپرسید احتمالا به شما پاسخ منفی خواهند داد. اما لازم به ذکر است که مهم‌ترین چیز مدیریت کردن اشتباه توسط بازیکن است. در صورتی که مدافع، دروازه‌بان، مهاجم و… اشتباهاتی در زمین مرتکب شوند، بایستی این مهارت را داشته‌باشند تا بتوانند با مدیریت تاثیر منفی اشتباه خود و تمرکز دوباره، ابتکار عمل را در دست بگیرند. اکنون برخی از اشتباهات رایج بازیکنان و نحوه مدیریتشان را بررسی خواهیم کرد.

شاید بتوان ناامیدی را بزرگتری اشتباه یک فوتبالیست دانست زیرا زمانی که امید و اعتماد به نفس فوتبالیست کاهش یابد، دیگر انگیزه‌ای برای ادامه بازی و جنگیدن برای برد را نخواهد داشت. به همین خاطر، بازیکن تمرکز خود را از دست داده و افکار منفی باعث می‌شوند تا نتواند بهترین عملکرد خود را در زمین به نمایش بگذارد، همچنین برخی بازیکنان نیز ممکن است استرس و ناامیدی را به طور همزمان تجربه کند که می‌تواند باعث فروپاشی روانی آنان در زمین شود.

به خاطر داشته باشید که ناامیدی توان شما برای جنگیدن و کامبک را خواهد گرفت لذا مادامی که احساس ناامیدی کردید و یا حتی بعد از گل خوردن و اخراج هم‌تیمی خود به این بیاندیشید که بازی همچنان ادامه دارد و شما باید تمام تلاش خود را بکنید. به هم‌تیمی‌های خود فکر کنید که به حمایت شما برای گرفتن نتیجه بهتر نیاز دارند و ذهن خود را تماما بر روی بازی متمرکز نمایید.

روانشناسان فوتبال و مربیان نیز باید بدانند که بازیکن نباید فراموش کند که تا زمان سوت پایان، بازی ادامه خواهد یافت و نتیجه ممکن است کاملا تغییر کند، پس ناامیدی تنها به تیم مقابل شانس حمله دوباره خواهد داد. با ارائه آنالیز و نکات فنی در بین دونیمه تلاش کنید تا امید از دست رفته را به تیم بازگردانید و نقشه جدیدی پیش رویشان قرار دهید.

نکات فنی و تذکرات سرمربی همواره از اهمیت بالایی برخوردار است اما زمانی که در موقعیت حساسی قرار دارید، توجه بیش از اندازه به حرف‌ها و تذکرات مربی باعث آشفتگی ذهنی و عدم تمرکز شما خواهد شد. از این رو، توصیه می‌شود، هر زمانی که توپی اشتباه ارسال شد، گلی از دست رفت، یا توپی به اشتباه درون دروازه قرار گرفت و…، به تذکرات مربی خود توجه نکنید.

سخنان مربی در آن لحظه سرشار از احساسات مختلف است و می‌تواند باعث خرد شدن اعتماد به نفس شما شود. به خاطر داشته باشید که حتی بعد از گل‌ زدن و اتفاقات خوشحال کننده نیز، مربی شما واکنشی احساسی نشان خواهد داد که می‌تواند تمرکز شما را در بازی از بین ببرد، بنابراین باید نگاه‌ها و توجه خود به مربی‌تان را در زمین مدیریت نمایید.

بهترین راه برای مدیریت حرف‌هایی که وارد گوش‌هایتان خواهد شد این است که پس از خراب کردن توپ فورا به سمت مربی و کادر فنی خود باز نگردید. تلاش کنید تا یک تصویرسازی ذهنی برای خود انجام دهید و خود را برای مدت کوتاهی ( حداقل 30 ثانیه) از هیاهوی ورزشگاه دور کنید. تمرکز دوباره کنید، نقشه‌ای جدیدی طراحی کنید و به ادامه بازی برگردید تا اشتباه خود را جبران کنید.

در سراسر زمان بازی، بازیکنان دو تیم سرشار از احساسات هستند و هر حرکت داور ممکن است آتش عواطف آنان را شعله ور سازد. همچنین، اشتباهات داوری نیز جزئی جدایی ناپذیر از فوتبال هستند که البته امروزه تکنولوژی‌های VAR این اشتباهات را به حداقل رسانده‌اند.

از این‌ها گذشته، تصمیم داور، چه به نفع و چه به ضرر تیم شما باشد، باید پذیرفته شود. بازیکنانی که از دستورات داور خشمگین می‌شوند و با دعوا و درگیری حاشیه‌ سازی می‌کنند، تمرکز و آرامش خود را از دست می‌دهند، و وجهه منفی نزد داور پیدا می‌کنند که ممکن است منجر به کارت گرفتن و آسیب به تیم شود.

مهم‌ترین نکته این است که بازیکنان قضاوت داور را بپذیرند، و بدون حاشیه سازی و با تمرکز به ادامه بازی بپردازند. هرگونه جنجال و حاشیه‌ سازی ممکن است عواقب خطرناک‌تر از باخت، مثل اخراج یا محرومیت داشته‌ باشد. در زمان تصمیم‌ گیری‌ داور، تنها کاپیتان تیم می‌تواند با داور صحبت کند، باقی بازیکنان باید با حفظ آرامش و خشم خود، برای ادامه بازی طرح ریزی کنند. به خاطر داشته باشید که حتی اگر تصمیم داور اشتباه باشد با داد زدن و درگیری، هیچ تغییری در تصمیم او پیش نخواهد آمد و تنها شرایط روحی و روانی برای تیم شما دشوارتر خواهد شد.

گل شدن توپ از آن دسته اشتباهاتی است که هواداران دروازه‌بان و مدافعان را مقصر آن می‌دانند، بنابراین افرادی که در این پست‌ها مشغول هستند بایستی ظرفیت روانی و توانمندی ذهنی بالایی داشته‌ باشند که بتوانند خود را بازیابی کنند و به بازی ادامه دهند.

در اغلب مواقع، گل خوردن یک اتفاق اجتناب ناپذیر است، نباید فراموش کنیم که اهداف اصلی دو تیمی که وارد زمین شده‌اند بسته نگه‌ داشتن دروازه خود و باز کردن دروازه حریف است. بنابراین باید مراقب بود که گل شدن یک توپ تیم را غافلگیر نکند و نظم آنان را برهم نریزد.

بعد از خوردن گل دروازه‌بان، مدافعین و دیگر بازیکنان، از واکنش‌های احساسی، خشم، اعتراض و به زمین انداختن خود پرهیز کنید. حقیقت را بپذیرید که گل به ثمر رسیده و حالا باید بازی را با سرعت بیشتری آغاز کرد تا گل را جبران نمود. تمرکز کنید و نقشه‌ای برای درهم شکستن دفاع حریف طراحی کنید.

توجه: نسبت به حملات بعدی تیم مقابل هوشیار باشید، در 10 دقیقه بعد از گل، تیم شما بسیار آسیب‌ پذیر است و تا تمرکز دوباره بر روی بازی، از دروازه به خوبی محافظت نمایید. 

گاهی برخی تیم‌های بزرگ، رقبای خود را دست کم می‌گیرند، که این ذهنیت می‌تواند منجر به غافلگیری و شکست آنان شود. در جام جهانی 2018، آلمان مدعی عنوان قهرمانی، نتیجه را 1 بر صفر به مکزیک واگذار کرد و از دور رقابت‌ها حذف شد. شاید هیچ‌ کس به خصوص بازیکنان تیم آلمان تصور نمی‌کردند که مقابل تیم مکزیک متوقف شوند، اما دست کم گرفتن حریف ممکن است بر عمکلرد و تمرکز بازیکنان تاثیر منفی خواهد داشت. در این شرایط، بازیکنان «تیم قوی‌تر» با 100% توان خود وارد بازی نخواهند شد و به جای تمرکز بر بازی کنونی خود، به فکر از سر گذراندن آن هستند و به بازی‌های بعدی خود فکر می‌کنند. در نهایت با کاهش تمرکز و توانمندی بازیکنان، تیم مقابل با انگیزه و تمرکز بالا، ابتکار عمل را به دست خواهد گرفت.

سرمربی و روانشناس تیم باید ذهنیتی در بازیکنان ایجاد کرده باشند که جنگندگی و انگیزه تیم در هیچ شرایطی پایین نیاید. هر مسابقه، یک بازی تمام و کمال است و بازیکنان باید تمام توان و تمرکز خود را به نمایش بگذارند. پیش از مسابقه، سرمربی و روانشناس تیم باید خطرات دست کم‌گرفتن تیم‌ها را به اعضای تیم گوشزد کنند، بازی در مقابل هر تیم می‌تواند نکات مهمی را به آن بیاموزد و آن‌ها را برای مسابقات آینده آماده‌تر سازد.

یکی از مواردی که اغلب در بازی‌های حساس اتفاق می‌افتد، آن است که بازیکن به شدت استرس باختن بازی را دارد، به طوری که تمرکز کردن بر روی بازی برای او دشوار خواهد شد. این مشکل بیشتر برای بازیکنان مبتدی پیش می‌آید اما گاهی در تورنمنت‌های حساس، فوتبالیست‌های باتجربه‌تر نیز دچار چنین اضطراب‌هایی خواهند شد. چنین استرس‌هایی ممکن است باعث شود تا بازیکن بهترین عملکرد خود را نشان دهد و دچار اشتباهاتی شود که نتایج بدی را رقم بزند.

در صورتی که پیش از هر بازی دچار اضطراب می‌شوید، بهتر است تا قبل از بازی دقایقی را به تمرکز، تمرین‌های تنفسی و ریلکسیشن اختصاص دهید، این کار کمک خواهد کرد تا تنش تا حد زیادی کاسته شود. به خاطر بسپارید که به حرف‌ها و اخباری که باعث اضطراب شما خواهند شد اهمیت ندهید، سعی کنید یک تصویرسازی منطقی از بازی پیش رو داشته و  حتی اگر بازی سرنوشت سازی داشته باشید، تنها با حفظ اعتماد به نفس و تمرکز بهترین عملکرد خود را به نمایش خواهید گذاشت.

در برخی موارد بازیکنان به دلایل مختلف از جمله عدم تمرکز، خستگی، نداشتن اعتماد به نفس و یا آمادگی جسمانی و حتی ترس از تیم حریف، به نباختن بازی یا مساوی کردن قانع هستند و صرفا برای واگذار نکردن بازی تلاش می‌کنند، این ذهنیت باعث می‌شود تا بازیکن به مرور ذهنیت برنده، تلاشگر و باانگیزه‌ی خود را از دست بدهد و نتواند بهترین عملکرد خود را در زمین نشان دهد.

برای اصلاح این ذهنیت اشتباه، مربی‌ها، روانشناس تیم و سرمربی باید به طور منظم با بازیکنان جلسه داشته باشند و انگیزه و اعتماد به نفس را در آنان تقویت نمایند. ذهنیت برنده به مرور در فوتبالیست‌های تیم شما ایجاد خواهد شد. همچنین روز بازی، سرمربی بایستی با تیم خود گفتگویی صمیمانه داشته باشد و انگیزه‌ی لازم برای موفقیت و پیروزی را در آنان ایجاد کند تا بازیکنان با آمادگی روانی کامل وارد زمین شوند.

برخی فوتبالیست‌ها بعد از هر اشتباه، چه بزرگ و چه کوچک به شدت خود را سرزنش می‌کنند، آنان مداوم جملات منفی همچون، «نباید این پاس را لو می‌دادم»، «دیگر نباید گل بخوریم» را با خود تکرار می‌کنند اما باید بدانید که مغز شما نمی‌تواند جملات منفی و مثبت را از هم تفکیک کنید در نتیجه چنین جملاتی بار منفی ذهن شما را افزایش داده و تمرکز شما را کاهش می‌دهند.

موثرترین راه برای تمرکز دوباره تکنیک «خودگویی»ست. تکرار کردن جملاتی مثل «حواست رو جمع کن و تمرکز کن»، «از پسش برمیای» ، «دوباره گل می‌زنی» یا «بازی رو می‌بریم» در واقع به مغز شما فرمان می‌دهد که با انگیزه‌تر باشد و با حداکثر توانمندی رفتار کند. به خاطر داشته‌ باشید که حتی بزرگترین فوتبالیست‌ها نیز مدام در زمین جملات مثبت و انگیزشی را تکرار می‌کنند.

امروزه نقش رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی پررنگ‌تر از گذشته شده است، تنها چند کلیک شما را به تمام اخبار تیم‌تان خواهد رساند اما به خاطر داشته باشید که درگیر شدن با حواشی و اخبار زرد با ایجاد خشم و یا دلسردی عملکرد شما را تحت الشعاع قرار خواهد داد.

اولین راهکار این است که پاسخگویی را به مدیر روابط عمومی تیم بسپارید زیرا شما کارهای مهم‌تری دارید که باید بر آن‌ها تمرکز کنید. به خاطر داشته باشید که میزان استفاده شما از موبایل و شبکه‌های اجتماعی باید مدیریت و کنترل شود. در زمان مسابقات حساس و شب‌های قبل از بازی، گوشی همراه خود را کنار بگذارید. در شبکه‌های اجتماعی پاسخ کاربران را ندهید و از درگیری با افراد و پست کردن موارد حاشیه‌ای جدا خودداری کنید.

یکی از چالش‌های اغلب تیم‌های ورزشی، وجود گروه‌هایی درون تیم است که با رفتارهای نادرست و جبهه‌ گرفتن برای تیم حاشیه سازی می‌کنند. برخی از اعضای این گروه‌ها که بیشتر شامل بازیکنان قدیمی هستند، بازیکنان جدید و تازه وارد را مورد آزار کلامی قرار می‌دهند. چنین رفتارهایی به تمامیت تیم ضربه می‌زند و در صورتی که چنین ذهنیتی بلافاصله رفع نشوند، باعث درگیری‌های درون تیمی و مشکلات اساسی در مسابقات خواهد شد.

برای حل چنین مشکلاتی، سرمربی و روانشناس تیم باید برای حفظ روحیه تیمی و احترام میان بازیکنان تلاش کنند. آنان باید این موضوع را روشن نمایند که تنها هدف تیم، حفظ هماهنگی، انسجام و ذهنیت برنده است، در غیر این صورت با درگیری ‌های بی‌مورد، بازیکنان دستاوردی نخواهند داشت.

تمامی اشتباهاتی که در این نوشتار به آنان پرداختیم، از متداول‌ترین اشتباهاتی هستند که نه تنها فوتبالیست‌ها، بلکه تمامی ورزشکاران ممکن است با آن‌ها رو به رو شوند. از این رو، هدف نهایی روانشناسی ورزشی آن است که ورزشکاران را برای مقابله با شرایط سخت روانی آماده سازند و انگیزه و اعتماد به نفس کافی را برای موفقیت در آنان تقویت نمایند. دانستن اشتباهات و چالش‌های رایج روحی و روانی ورزشکاران، به آنان کمک خواهد کرد تا با آگاهی کامل پا به زمین مسابقات بگذارند و همواره بهترین عملکرد خود را نشان دهند.