چرا خوردن غذای سرخ کردنی ضرر دارد؟ تحقیقات بسیار زیادی انجام شده است که مضرات مصرف غذاهای سرخ کردنی را نشان می‌دهد. متاسفانه باید بگوییم معایب مصرف این دسته غذاها بسیار فراتر از آنچه است که تصور می‌شود. آیا تاکنون از خود پرسیده‌اید که چرا نباید غذای سرخ شده بخوریم؟ چرا غذاهای سرخ شده برای بدن مضر هستند؟ و چه دلایلی باعث می‌شود تا متخصصان توصیه کنند مصرف این دسته غذاها کاهش یابد؟
خوردن غذاهای سرخ کردنی برای چی بده و چرا نباید بیش از حد غذاهای سرخ شده در روغن را مصرف کنیم؟ این نوع غذاها اگر بیش از حد استفاده شوند ریسک ابتلا به بسیاری از بیماری ها را افزایش می دهند. بطور مثال:
تاکنون متخصصان بسیاری تاکید کرده‌اند که مصرف غذاهای سرخ کردنی را کنار بگذارید. اما آیا تاکنون از خود پرسیده‌اید که مهم‌ترین مضرات غذاهای سرخ کردنی چیست؟ یا به عبارت دیگر مصرف ادعای سرخ کردنی چگونه به بدن فرد صدمه می‌زند؟ در ادامه به شما خواهیم گفت که مهم‌ترین عوارض مصرف غذاهای سرخ کردنی چیست؟
کبد مسئول تصفیه سموم از بدن است. غذاهای سرخ کردنی سرشار از چربی‌های اشباع و ترانس هستند که می‌توانند باعث تجمع چربی در کبد شوند. این امر می‌تواند منجر به کبد چرب، التهاب کبد و در نهایت سیروز کبدی شود. به همین دلیل افرادی که در مصرف غذاهای سرخ کردنی زیاده‌روی می‌کنند به صورت ناخواسته به کبد خود آسیب می‌زنند. به همین دلیل متخصصان به کسانی که از بیماری‌های کبدی رنج می‌برند، همچنین افرادی که مبتلا به بیماری کبد چرب هستند توصیه می‌کنند مصرف غذاهای سرخ کردنی را محدود کنند.
۲- بیماری‌های قلبی و عروقی
ابتلا به بیماری‌های قلبی و عروقی یکی از مهم‌ترین عوارض مصرف غذاهای چرب است. افرادی که در مصرف غذاهای چرب زیاده‌روی می‌کنند، معمولا بیشتر از سایرین در خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی و عروقی قرار می‌گیرند.
مصرف این غذاها موجب افزایش التهاب می‌شود. التهاب مزمن می‌تواند به سلول‌های اندوتلیال که دیواره رگ‌های خونی را تشکیل می‌دهند، آسیب برساند. این امر می‌تواند منجر به تصلب شرایین و بیماری‌های قلبی و عروقی شود. علاوه بر این باید بدانید که مصرف غذاهای سرخ کردنی با افزایش کلسترول بد در بدن در ارتباط است. کلسترول بد در شریان‌ها تجمع می‌کند و می‌تواند منجر به تصلب شرایین، سکته مغزی و حمله قلبی شود.
۳- ارتباط مصرف غذاهای سرخ کردنی و سرطان چیست؟
غذاهای سرخ کردنی به دلیل پخت در دمای بالا، مواد شیمیایی مضری به نام رادیکال‌های آزاد را تولید می‌کنند. رادیکال‌های آزاد می‌توانند به DNA سلول‌ها آسیب برسانند و خطر ابتلا به سرطان را افزایش دهند.
تحقیقات نشان داده است که مصرف زیاد غذاهای سرخ کردنی با افزایش خطر ابتلا به انواع مختلف سرطان، از جمله سرطان مری، معده، لوزالمعده، روده بزرگ، پروستات و سینه مرتبط است. علاوه بر رادیکال‌های آزاد، غذاهای سرخ کردنی به دلیل داشتن چربی‌های اشباع و ترانس، التهاب مزمن را در بدن ایجاد می‌کنند. التهاب مزمن نیز می‌تواند به DNA سلول‌ها آسیب برساند و خطر ابتلا به سرطان را افزایش دهد.
۴- اضافه وزن و چاقی
یکی از انواع چاقی و اضافه وزن، نوع مرتبط با تغذیه ناسالم می باشد. مصرف غذاهای سرخ کردنی می‌تواند بر هورمون‌هایی که اشتها و سیری را تنظیم می‌کنند، تاثیر بگذارد. این غذاها می‌توانند سطح گرلین (هورمون گرسنگی) را افزایش و سطح لپتین (هورمون سیری) را کاهش دهند. این امر می‌تواند به پرخوری و افزایش وزن منجر شود.
چربی این غذاها به سختی توسط بدن هضم می‌شوند و می‌توانند به تجمع بافت چربی در بدن، به خصوص در اطراف شکم، منجر شوند.
۵- تاثیر خوردن غذاهای سرخ کردنی بر دیابت
از دیگر مضرات غذای سرخ کردنی می‌توان به دیابت اشاره کرد. در واقع می‌توان گفت التهاب مزمن ناشی از مصرف این غذاها می‌تواند به سلول‌های بتا در لوزالمعده آسیب برساند. سلول‌های بتا مسئول تولید انسولین هستند. انسولین هورمونی است که به بدن کمک می‌کند تا از گلوکز (قند) موجود در خون برای تولید انرژی استفاده کند. مقاومت به انسولین می‌تواند منجر به افزایش قند خون و در نهایت دیابت نوع 2 شود. علاوه بر این کالری زیاد این نوع غذاها نیز می‌تواند خطر ابتلا به این دیابت را افزایش دهد.
۶- ترشح هورمون های مرتبط با افسردگی
افسردگی از دیگر مضرات مصرف غذاهای سرخ کردنی است. مصرف غذاهای سرخ کردنی می‌تواند بر هورمون‌هایی که خلق و خو را تنظیم می‌کنند، تاثیر بگذارد. علاوه بر این غذاهای سرخ‌کردنی مواد مغذی کمی دارند و می‌توانند منجر به کمبود ویتامین‌ها و مواد معدنی ضروری برای سلامت روان شوند.
لازم به ذکر است که التهاب ناشی از مصرف این غذاهای چرب می‌تواند بر روی عملکرد مغزی اثر بگذارد.
۷- مشکلات گوارشی
غذاهای سرخ کردنی به دلیل داشتن چربی زیاد و هضم سخت، می‌توانند مشکلات گوارشی متعددی ایجاد کنند. چربی موجود در غذاهای سرخ کردنی می‌تواند اسفنکتر مری را شل کند و باعث برگشت اسید معده به مری و سوزش سر دل شود. چربی زیاد می‌تواند سرعت عبور غذا از روده را کاهش دهد و منجر به یبوست شود. در برخی از افراد مصرف غذاهای چرب باعث یبوست و سنگ کلیه می‌شود. علاوه بر این هضم غذاهای سرخ کردنی برای معده دشوار است و می‌تواند منجر به سوء هاضمه، نفخ، درد شکم و احساس پری شود.
۸- افزایش آسیب‌های پوستی
غذاهای سرخ کردنی به دلیل چربی زیاد، التهاب زا بودن و تولید رادیکال‌های آزاد، می‌توانند به سلامت پوست آسیب برسانند. این غذاها با افزایش چربی پوست، منافذ را مسدود و باعث ایجاد جوش و آکنه می‌شوند. همچنین، التهاب ناشی از این غذاها می‌تواند منجر به قرمزی، تورم و خارش پوست شود. رادیکال‌های آزاد موجود در غذاهای سرخ کردنی نیز به کلاژن پوست آسیب می‌رسانند و باعث ایجاد چین و چروک و پیری زودرس می‌شوند. در نهایت، کم آبی ناشی از مصرف این غذاها می‌تواند پوست را خشک، خشن و پوسته پوسته کند. برای حفظ سلامت پوست، بهتر است مصرف غذاهای سرخ کردنی را محدود و به جای آن از غذاهای سالم و مغذی استفاده کنید.
۹- آسیب غذاهای سرخ شده در روغن به کلیه ها
از دیگر مضرات غذای سرخ کردنی می‌توان به مشکلات کلیه اشاره کرد. غذاهای سرخ کردنی به دلیل داشتن چربی زیاد، نمک و کالری بالا می‌توانند به سلامت کلیه‌ها آسیب برسانند. این غذاها با افزایش فشار خون، وزن و التهاب، می‌توانند به رگ‌های خونی کلیه‌ها آسیب برسانند و منجر به نارسایی کلیه شوند. کسانی که مصرف غذاهای سرخ کردنی را کنار نمی‌گذارند، بیشتر در خطر ابتلا به بیماری‌های کلیوی خواهند بود.
۱۰- آسیب مصرف بی رویه غذاهای سرخ کردنی در کودکان
کودکی یکی از حساس‌ترین دوران زندگی هر فرد محسوب می‌شود. سبک غذایی کودک می‌تواند تاثیرات گسترده‌ای بر روی رشد، عملکرد مغزی و سلامت او داشته باشد. معمولا کودکانی که در سنین کم مصرف بی‌رویه غذاهای سرخ کردنی را تجربه می‌کنند بیشتر در خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی و عروقی، دیابت و انواع سرطان قرار می‌گیرند. به همین دلیل متخصصان تغذیه تاکید می‌کند تا حد امکان مصرف این غذاها در سنین پایین محدود شود.
شما می‌توانید با قراردادن انواع سبزیجات و میوه در رژیم غذایی کودک خود به سلامت او در سنین بالاتر کمک کنید.
انواع روغن های سرخ کردنی
انتخاب بهترین روغن برای سرخ کردن به عوامل مختلفی مانند نوع غذا، دمای پخت و سلیقه شخصی بستگی دارد. به طور کلی، روغن‌هایی که نقطه دود بالا و چربی‌های اشباع و ترانس پایینی دارند، برای سرخ کردن مناسب‌تر هستند. افراد برای پخت و پز از روغن‌های مختلفی استفاده می‌کنند که هر یک ویژگی‌های خاص خود را دارند.
روغن‌های نباتی مایع حاوی اسیدهای چرب امگا 6 هستند و مصرف بیش از حدشان می‌تواند منجر به التهاب در بدن شود. علاوه بر این در فرآیند هیدروژناسیون، برخی از روغن‌های مایع به روغن‌های جامد تبدیل می‌شوند که در این فرآیند، چربی‌های ترانس مضر تولید می‌شود. جالب است بدانید برخی از روغن‌های نباتی مایع نقطه دود پایینی دارند و در دمای بالا به سرعت می‌سوزند.
روغن‌های مخصوص سرخ کردن دسته دیگری از روغن‌ها هستند که به طور اختصاصی برای سرخ کردن مورد استفاده قرار می‌گیرند. برخی از این روغن‌ها حاوی مواد افزودنی مصنوعی هستند که می‌توانند برای سلامتی مضر باشند. علاوه بر این باید بدانید که هزینه لازم برای خرید این محصولات نسبت به سایر محصولات موجود در بازار بیشتر است.
روغن‌های جامد نیز دارای هضم دشوار، نقطه دود پایین، چربی‌های اشباع و ترانس هستند که بیماری‌زایی آن‌ها را افزایش می‌دهد.
بررسی‌های علمی نشان داده است بهترین روغن‌ها برای سرخ کردن روغن کانولا، روغن آفتابگردان و روغن بادام زمینی هستند. این روغن‌ها به دلیل نقطه دود بالا از مضرات کمتری برخوردارند.
حرف آخر
در این مطلب به بررسی مضرات غذاهای سرخ کردنی پرداختیم و گفتیم که چرا افراد باید مصرف این غذاهای را محدود کنند. با محدود کردن غذاهای سرخ کردنی امید به زندگی افراد افزایش می‌یابد و می‌توانند ریسک ابتلا به بیماری‌های خاص را کاهش دهند. می‌دانیم دل کندن از غذاهای سرخ کردنی می‌تواند بسیار سخت و دشوار باشد. به همین دلیل نیز بسیاری از افراد نمی‌توانند به راحتی این غذاها را کنار بگذارند. در این صورت بهتر است از روغن های رژیمی مناسب برای لاغری استفاده کنید.