تغذیه مناسب نقش مهمی در تجدید قوای بازیکنان دارد!
منفعت رژیم‌ غذایی تنها در افزایش یا کاهش وزن خلاصه نمی‌شود و رژیم گاهی نقش مکمل پیدا می‌کند. امروزه این نقش مکمل به کمک ورزش نیز شتافته تا آنجا که تغذیه، بخش مهمی از برنامه کاری ورزشکاران شده و آنها را با نتایج بهتری روبه رو کرده است. این مسئله برای تمامی رشته‌های ورزشی اهمیت ویژه‌ای دارد اما اهمیت آن را برای فوتبالیست‌ها نباید دست کم گرفت. برای تأیید این سخن می‌توان به سخن مربی بزرگ تیم فوتبال آرسنال انگلستان یعنی آرسن ونگر اشاره کرد. به نظر آرسن ونگر، غذا به مانند نفت سفید است و اگر نفت سفید را اشتباهی وارد ماشین خود کنید ماشین آن‌طور که باید سرعت نخواهد داشت. در مورد آرسن ونگر باید گفت که شهرت او بیشتر به خاطر نگرش علمی‌اش در مورد نحوه‌ی تغذیه بازیکنان تیمش است.

زمانی که در سال ۱۹۹۶ آرسن ونگر به عنوان مربی وارد لیگ انگلیس شد منوی غذایی بازیکنان تیمش را تغییر داد. یکی از کارهای مهم آرسن ونگر حذف موادغذایی مانند شکر، گوشت قرمز، چیپس و غذاهای سرخ‌کرده و محصولات لبنی از رژیم‌غذایی بود و تمرکز اصلی در رژیم‌غذایی را بر روی غذاهایی همچون سبزیجات، ماهی، مرغ و آب فراوان قرار داد. این موضوع نشان می‌دهد که اگر بازیکنان فوتبال، رژیم‌غذایی سالم و مناسبی را اتخاذ نکنند نمی‌توانند تمرینات سخت را پشت‌سر بگذارند و بیشتر در معرض خستگی خواهند بود. بنابراین عملکرد بازیکنان حین تمرین و مسابقه وابسته به نوع غذاها و نوشیدنی‌هایی است که قبل، حین و بعد از هر مسابقه و تمرین مصرف می‌کنند.

 
انرژی، ماده‌ای حیاتی برای فوتبالیست‌ها
انرژی یکی از منابع غذایی مهم برای فوتبالیست‌ها است. آنها اکثر این انرژی را می‌توانند از طریق مصرف کربوهیدرات‌ها بدست آورند. در یک رژیم غذایی سالم، ۵۵ الی ۶۰ درصد انرژی را باید از کربوهیدرات‌ها بدست آورد اما برای یک فوتبالیست این انرژی بدست آمده از طریق کربوهیدرات‌ها باید بیشتر باشد و به ۷۰ درصد برسد.

 
کربوهیدرات ساده یا پیچیده؟
کربوهیدرات‌ها به دو دست ساده و پیچیده تقسیم می‌شوند. بهتر است چند ساعت پس از تمرین یا مسابقه، کربوهیدرات‌های ساده مصرف شود زیرا این نوع کربوهیدرات‌ها سطح قندخون را سریع‌تر بالا می‌برند اما زمانی که ۲۴ ساعت از پایان تمرین گذشته باشد از هر دوی این کربوهیدرات‌ها (ساده و پیچیده) می‌توان استفاده کرد. از آنجایی که کربوهیدرات‌های پیچیده ارزش غذایی بالاتری دارند و دارای موادمعدنی، ویتامین‌ها و فیبر می‌باشند بهتر است ۲۴ ساعت پس از تمرین، این نوع کربوهیدرات‌ها مصرف گردد. نکته مهم دیگر آن که بازیکنان به مواد غذایی دیگری نیز نیاز دارند و نمی‌توانند با سه وعد غذایی در روز، کربوهیدرات کاملی را جذب کنند بنابراین علاوه بر وعده‌های غذایی اصلی باید بین وعده‌های غذایی، مواد غذایی سبک را نیز مصرف کرد. این غذاهای سبک نقش مهمی را در رژیم غذایی فوتبالیست‌ها بازی می‌کنند مخصوصا اگر فورا پس از تمرین یا بازی مصرف شود زیرا پس از بازی، انرژی فوتبالیست‌ها کاهش می‌یابد و غذاهای سبک می‌تواند ماهیچه‌های ورزشکار را بازسازی کند.

کم آبی را جدی بگیرید!
یکی  دیگر از نکات مهمی را که در مورد فوتبالیست‌ها باید اشاره کرد تعریق حین تمرین و مسابقه است. تعریق حین تمرین و مسابقه به معنای از دست رفتن آب بدن است بنابراین بازیکن باید آب از دست رفته را حین تمرین، جایگزین کند تا بتواند از خستگی زودرس جلوگیری کرده و فرایند ریکاوری بدن خود را سرعت بخشد. با توجه به اهمیت مصرف نوشیدنی برای فوتبالیست‌ها، توجه به علامت‌های کم‌آبی بدن ضروری است. به عنوان مثال، کاهش یک کیلوگرم از وزن فوتبالیست در طول تمرین برابر با از دست رفتن یک لیتر مایعات بدن است.

رنگ ادرار نیز با میزان آب بدن مرتبط است به طوری که اگر رنگ ادرار تیره شود به این معنا است که آب بدن ورزشکار کم شده است. تشنگی نشانه‌ی غیرقابل اعتمادی برای نیاز به نوشیدنی است. بطور کلی، تشنگی به این دلیل است که آب بدن تا حدودی از دست رفته است  و اگر پس از پایان بازی، بازیکن نفس نفس بزند به این معناست که در طول بازی نوشیدنی کافی ننوشیده است.

 
چه زمان آب بنوشیم؟
در مورد زمان نوشیدن نیز باید گفت که علاوه بر قبل، حین و بعد از تمرین در طول مسابقه نیز باید نوشیدنی مصرف کرد. در مورد میزان نوشیدن نوشیدنی‌ها باید خاطر نشان کرد که به جای نوشیدن سریع میزان زیادی نوشیدنی باید تعدد نوشیدن را افزایش داد و در هر دفعه میزان کمی مایعات نوشید زیرا نوشیدن مایعات زیاد برای دفعات کم موجب شکم درد می‌شود.

 
بهترین نوشیدنی‌ها کدامند؟
بهترین نوشیدنی‌ها برای فوتبالیست‌ها محلول‌های کربوهیدراتی و الکترولیتی رقیق شده است. به بیان ساده‌تر، نوشیدنی‌های انرژی‌زا مانند گاتورید حاوی این محلول‌ها می‌باشد اما نوشیدنی‌های ایزوتونیک بهترین است. این نوشیدنی‌ها حاوی میزان کمی از انرژی و نمک است که سریعا بدن را هیدراته می‌کند ضمن آنکه باعث جایگزینی انرژی از دست رفته می‌شود. تحقیقات نشان داده است این نوشیدنی‌ها در تجدید قوای بازیکنان بسیار مؤثر هستند.

 
پروتئین برای بازسازی عضلات
پروتئین نقش مهمی در ترمیم و بازسازی عضلات دارد برای این منظور توصیه می‌شود فوتبالیست‌ها نیز از این منبع غذایی غافل نشوند. برای این منظور لازم است تخم‌مرغ، شیر، گوشت، ماهی و حبوبات را در برنامه غذایی خود بگنجانند.

 
چربی‌ها در اولویت آخر
چربی ها برای ورزشکاران از اهمیت کمتری برخوردار است به همین دلیل پیشنهاد می شود:
از مصرف مواد غذایی سرخ‌کرده بپرهیزند و به جای آن موادغذایی را بخارپز کنند.
مصرف کره را محدود کرده و به جای آن از روغن سبزیجات استفاده کنند.
محصولات لبنی را به صورت کم‌چرب مصرف و شیر کم‌چربی بخورند.

 
از ویتامین غافل نشوید
ویتامین‌ها نیز نقش اساسی در بهبود عملکرد بدن دارند بنابراین فوتبالیست‌ها نباید از این منبع حیاتی غافل شوند. غذا و نوشیدنی‌ها علاوه بر آنکه انرژی و مایعات بدن را تامین می‌کند به تامین ویتامین‌ها و املاح نیز کمک می‌کند. گوشت، انواع نان، انواع دانه‌های خوراکی و میوه سرشار از ویتامین و املاح است.

 
پیشنهاد غذایی قبل و بعد از مسابقه
فوتبال ورزشی هوازی است بنابراین تامین نیازهای بدن برای موفقیت در این رشته ضروری است البته اینکه چه نوع موادغذایی، به چه میزان و چه زمان مصرف گردد اهمیت بیشتری دارد.

 
دو تا سه روز قبل از مسابقه
در این زمان بهتر است برنامه غذایی غنی از کربوهیدرات باشد تا نیاز بدن را به موادغذایی تامین کند و لازم است چربی و پروتئین کمتری مصرف گردد تا بدن فرصت لازم برای هضم آن را داشته باشد. 
توصیه می‌شود طی دو الی سه روز قبل از مسابقه پنج الی شش گرم به ازای هر یک کیلوگرم از وزن در روز کربوهیدرات مصرف شود. 
بهترین منابع کربوهیدرات برنج، نان و ماکارونی است. تقریبا ۶۵ درصد از کالری باید از کربوهیدرات، ۲۰ تا ۲۵ درصد از چربی و ۱۰ تا ۱۵ درصد از پروتئین دریافت گردد.

قبل از مسابقه
صبح روز مسابقه بهتر است کربوهیدرات‌هایی مانند حبوبات مصرف شود و مصرف آن تا حدود دو ساعت قبل از مسابقه می‌تواند ادامه داده شود. حدود یک ساعت قبل از مسابقه از مصرف کربوهیدرات بپرهیزید زیرا به دنبال مصرف کربوهیدرات هورمون انسولین در بدن افزایش یافته و باعث احساس کسلی می‌شود.

 
پس از مسابقه
پس از اتمام مسابقه بدن نیاز به احیا با استفاده از کربوهیدرات‌ها و آب دارد. نوشیدنی‌های ورزشی هر دو این نیازها را فراهم می‌کند. همچنین می‌توانید مقدار کمی کلوچه و میوه مصرف کنید. پس از مسابقه بدن به سرعت تخلیه انرژی می‌شود بنابراین نیاز است ذخیره انرژی یعنی گلیکوژن آن را با استفاده از کربوهیدرات فراهم کنید. برنج، نودل، ماکارونی، نان، سیب‌زمینی و لوبیای پخته از بهترین منابع کربوهیدرات برای پس از مسابقه است. همچنین می‌توانید پروتئین و چربی بدن را از طریق گوشت، پنیر و آجیل تامین کنید.

 
  ۲۴ تا ۴۸ ساعت پس از مسابقه
در این زمان توصیه می شود سه تا پنج گرم به ازای هر نیم کیلوگرم وزن، کربوهیدرات مانند نان، ماکارونی، لوبیا، و ذرت مصرف گردد. میوه هایی مانند زردآلو و هلو کربوهیدرات زیادی دارد. چربی و پروتئین نیز از طریق ماهی، گوشت و لبنیات باید مصرف شود.


فوتبالیست‌ها فراموش نکنند که:
  • در طول روز بیش از آنچه که برای رفع تشنگی نیاز است مایعات بنوشند
  • در طول تمرین یا مسابقه هر ۱۵ دقیقه مقدار کمی مایعات بنوشند اما هر دفعه بیشتر از ۳۰۰ میلی‌لیتر نباشد   پس از تمرین و مسابقه و حتی چند ساعت پس از تمرین نیز مایعات بنوشند
  • آب یکی از بهترین مایعاتی است که فوتبالیست‌ها می‌توانند در طول مسابقه یا تمرین مصرف کنند زیرا آب فاقد مکمل‌‌های قندی است.
  • از مصرف نوشابه و نوشیدنی‌های گازدار باید خودداری کرد زیرا این نوع نوشیدنی‌ها پس از مدت زمان طولانی‌تری وارد جریان خون می‌شوند.

عمده‌ترین غذاهای کربوهیدراته سبک
  •  موز، ساندویچ مربا یا عسل
  •  کیک میوه‌ای، کلوچه و کیک کشمشی، نان فنجانی
  •  کرامپت (نوعی نان شبیه کماج)، نان حلقه‌ای، کلوچه، نان سوخاری، غله
  •  ژله، کیک، پودینگ برنج کم‌چرب، پودینگ نان، ماست، شیربستنی، میوه و میوه‌ی خشک‌شده.